ابطال سند یعنی چه؟

دعوای ابطال سند، دعوایی است که طی آن خواهان اعلان بی اعتباری یک سند رسمی یا عادی را به جهتی از جهات قانونی از دادگاه درخواست می‌کند.

همیشه اصل بر اعتبار اسناد مالکیت است اما در مواردی،

اعتبار اسناد مالکیت ‌خدشه‌دار شده و موجب ابطال یا اصلاح سند مالکیت می‌شود.

از جمله مواردی که اعتبار اسناد را دچار خدشه می‌کند، می‌توان به ثبت ملک بدون رعایت مقررات قانونی،

صدور اسناد مالکیت معارضف صدور اسناد مالکیت اشتباه، ثبت اراضی موات، اموال عمومی و موقوفات توسط اشخاص سودجو

و ابطال اسناد بنا به ضرورت اشاره کرد. .

در هر صورت مطلوب خواهان چنین دعوایی، از بین بردن اعتبار سند رسمی یا عادی می‌باشد.

سند ملکی ممکن است یا به درخواست صاحب ملک  و یا  بنا به حکم دادگاه  و گاهی با انتقال مالکیت

یا  هر دلیل دیگری باطل شود و ارزش خود را از دست بدهد.

بیشتر بخوانید: قوانین معاملات ملکی

چه دلایلی باعث ابطال سند ملکی می‎شوند؟

یکی از شایع ترین دلایل باطل شدن سند ملکی، عدم تحقق شرایط صحت قرارداد خرید و فروش بر اساس ماده 190 قانون مدنی می باشد.

مواردی مانند: نبود امضای خریدار یا فروشنده در اسناد، جعل سند انتقال مالکیت، عدم اهلیت یکی از دو طرف معامله کننده،

عدم مالکیت فروشنده، که به اصالت سند ملکی خدشه وارد می‎کند و فسخ یا برهم خوردن معامله‎ی  ملکی که  از دیگر علل ابطال سند هستند.

همچنین اگر سندی طی  عملیات اجرایی صادر شده باشد و آن عملیات اجرایی به درستی انجام نشده باشد،

سند صادره نیز باطل می شود.

اگر رأی هیئت موضوع ماده ۱۴۷ قانون ثبت باطل شود، سند انتقال موضوع آن هم باطل است.

علل دیگری  از قبیل: وجود  اشتباه در سند ملکی، عدم تطابق سند با قوانین ثبتی، صادر شدن سند ملکی  معارض،

ثبت املاک موقوفی و ثبت اراضی مربوط به فوت شدگان توسط افراد سودجو نیز دلائل دیگری برای ابطال سند ملک هستند.

خواهان با وجود یکی از موارد بالا می تواند دادخواست خود را برای ابطال سند مالکیت به دادگاه ارائه دهد.

برای ابطال سند ملکی چه کارهایی باید انجام شود؟

از آن ‎جا که هر سند ملکی سند رسمی است، بنابراین طبق نظر کمیسیون ماده 12 باید مانند

دیگر اسناد رسمی با حکم قطعی دادگاه و مراجع صالح قضایی باطل شود.

وقتی خواهان بطلان سند ملکی دادخواست خود را در دادگاه ثبت می‎کند؛ باید  شرایط زیر را رعایت کند:

1- خواهان باید در دادخواست خود به طور دقیق تمام مشخصات کامل سند را  اعم از سند مالکیت یا غیره اعلام کند که  شامل:

اطلاعات شخصی مالک فعلی سند رسمی و مالک جدید، مشخصات ملکی مندرج در سند مالکیت،

شماره پرونده ثبتی، نحوه ابطال سند مالکیت قبلی و شماره و تاریخ مستند ابطال است.

2- اگر سند رسمی قبل از این  نیز باطل شده است، باید به  پرونده ثبتی ضمیمه شود.

دادخواست خواهان  نیز پس از انجام تشریفات ، باید به صورت بخشنامه‎ای به دفاتر اسناد رسمی ارسال شود

تا ابطال  سند رسمی اولیه صورت بگیرد.

3- در بخشنامه‎ی ابطال سند رسمی باید مشخصات کامل ملک، مالک، تاریخ مستند ابطال سند، شماره سند،

امضای مسئول مربوطه و… نوشته شود.

4- خواهان باید وجوه تعیین شده توسط دادگاه را پرداخت کند که یکی از این وجوه،  پرداخت قیمت دفترچه سند رسمی  ملک است.

5- خواهان موظف است به منظور احراز هویت خود کپی برابر با اصل تمام مدارک شناسایی خود را به دادگاه بدهد

و از آن‎ جا که احراز هویت خواهان ملکی یکی ازمراحل اصلی برای انجام این کار است،

بررسی و تطبیق این مدارک توسط کارشناس مربوطه انجام خواهد شد.

پس از انجام  این مراحل، دادگاه پرونده‎ی ابطال سند ملک را در قسمت بایگانی نگهداری می‎کند و رسید آن را  به متقاضی می‎دهد.

برای دریافت راهنمایی در مورد ابطال سند از سراسر ایران می توانید از مشاوره تصویری  گروه مشاوره حقوقی بهره ببرید.

لینک مرتبط: مشاوره با وکیل امور ملکی