در معنی لغوی عسر یعنی مشقت، صعوبت و شدت می باشد و حرج به معنی تنگی و تنگنا و ضیق است.
و از نظر حقوقی و فقهی به این معنی است که تکالیفی که باعث سختی و مشقت برای مکلف می شود در دین وجود ندارد.
برای مشاوره با وکیل خانواده به سایت مشاوره حقوقی مراجعه کنید.
بر اساس قوانین جاری امکان تقاضای طلاق به وسیله ی زوجه ،
با توجه به شرایط موجود در قانون (مواد ۱۱۱۹ و ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ قانون مدنی) می باشد.
طلاق به دلیل عسر و حرج در ماده ی ۱۱۳۰ که به آن در بالا اشاره کردیم، ذکر شده است و احراز آن به عهده ی دادگاه می باشد.
بر اساس گفته ی قانون گذار در تبصره ی ماده ی ۱۱۳۰ از قانون ذیربط، عسر و حرج به این صورت ذکر شده است که
ایجاد شدن وضعیت و شرایطی که بر اساس آن ادامه ی زندگی
برای زوجه با سختی و مشکل همراه بوده و تحمل آن سخت باشد.
در واقع می توان گفت که عسر و حرج مفهومی عرفی دارا می باشد
و به همین خاطر قانون گذار به عنوان کردن مصداق های تمثیلی آن را توضیح داده است،
مثل سو معاشرت مرد که می تواند از مصداق های سو رفتار او به شمار بیاید.
از جمله مواردی که در قانون به عنوان مصداق های تمثیلی از مفهوم عسر و حرج بیان شده است، به صورت زیر است:
1.اعتیاد مرد به مواد مخدر و مشروبات الکلی و نپذیرفتن ترک آن ها
و عدم امکان الزام مرد به ترک مواد مخدر و مشروبات الکلی در حالی که
پزشک ترک اعتیاد را برای فرد لازم و ضروری دانسته است.
2.ترک خانواده به وسیله ی شوهر و به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متوالی که عذر موجهی نیز نداشته باشد.
3.شوهر به محکومیت قطعی حبس به ئنج سال یا بیش تر محکوم شود.
4.فحاشی و یا ضرب و جرح و هر نوع سو رفتار به صورت مستمر زوج
که بر اساس شرایط و وضعیت زن غیر قابل تحمل باشد.