جرم آدم ربایی و مجازات آن
بعضی اوقات افراد به دلیل داشتن نیات مالی، انتقام، اخاذی و غیره اقدام به آدم ربایی می کند.
اما اینکه آدم ربایی چیست و چه مجازاتی دارد؟ مبحث این نوشته گروه مشاور حقوقی است.
آدم ربایی چیست؟
آدم ربایی به معنای سلب آزادی تن است و به انتقال یک فرد بدون رضایت او از محلی به محل دیگر با استفاده از زور، تهدید یا فریفتن می باشد.
در تعریفی دیگر می‌توان گفت که آدم ربایی به معنای سلب آزادی تن دیگری بدون رضایت او و با قصد نامشروع از راه جابجایی از محلی به محل دیگر است.
عناصر جرم آدم ربایی
عنصر مادی
- موضوع جرم آدم ربایی ساده: انسان زنده که حداقل ۱۵ سال داشته باشد که در غیر این صورت ممکن است مشمول آدم ربایی مشدد یا دزدیدن طفل تازه متولد شده یا مخفی کردن اموات قرار گیرد.
- رفتار مجرمانه: انتقال جسم مجنی علیه از محلی به محل دیگر با زور و تهدید و حیله؛ به‌طوری که مجنی‌علیه اراده ای از خود نداشته باشد.
- مرتکب و شکل ارتکاب: هر کسی می‌تواند باشد که به صورت مباشرت یا مداخله و به طور غیرمستقیم قابل تحقق است که بحث مباشرت، شرکت و معاونت مطرح می شود.
- رضایت نداشتن مجنی علیه، شرط لازم است و بدون آن جرم محقق نمی شود.
- نتیجه مجرمانه: درست است که در ماده ۶۲۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی از نتیجه حرفی به میان نیامده اما آدم ربایی از جرایم مقید بوده و نتیجه آن نیز سلب آزادی از فرد ربوده شده است.
عنصر معنوی:
سوء نیت عام: مرتکب علاوه بر علم به موضوع جرم و وصف آن یعنی انسان زنده باید در انجام عمل عامل هم باشد
و علم و آگاهی مرتکب به عدم رضایت بزه دیده شرط نیست این جرم مطلق است و نیازی به سوء نیت خاص ندارد
و مفروض است بنابراین ربودن انسان زنده که در حال خواب یا بیهوشی است مشمول این حکم می‌باشد.
انگیزه مرتکب: به طور معمول، مقنن انگیزه را به عنوان یکی از اجزای تشکیل‌دهنده عنصر روانی جرایم به‌شمار نمی آورد
و داشتن انگیزه شرافتمندانه در جرایم تعزیری و بازدارنده از جهات مخففه محسوب می شود.
با این وجود انگیزه یکی از اجزای عنصر معنوی جرم آدم ربایی محسوب می شود.
هر چند مقنن در ماده ۶۲۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی، واژه قصد را بکار برده است
ولی این واژه بر انگیزه دلالت می کند و دلالت بر سوء نیت خاص ندارد.
فرد آدم ربا باید عمد در ربودن فرد داشته باشد و با توجه به اینکه نتیجه جرم آدم ربایی از عمل مرتکب منفک نیست
بنابراین سوء نیت خاص در سوء نیت عام مرتکب مستتر است
و کسی که قصد ربودن دیگری را دارد، در ضمن قصد سلب آزادی او را نیز دارد.
عنصر قانونی:
عنصر قانونی این جرم نیز ماده ۶۲۱ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی است که بر اساس این ماده،
هرکس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند،
به حبس از ۵ تا ۱۵ سال محکوم خواهد شد.
در صورتی که سن مجنی علیه کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد
یا به مجنی علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود،
مرتکب به حداکثر مجازات تعیین‌شده محکوم خواهد شد
و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می شود.
شرایط تحقق جرم آدم ربایی
مطابق ماده ۶۲۱ رفتار فیزیکی لازم برای تحقق ربودن است.
ربودن یعنی جا به جا کردن دیگری بدون رضایت وی، خواه به طور پنهانی یا به صورت علنی.
با توجه به تعریف بالا، کارهایی مانند بستن در اتاق بر روی دیگری یا همراه کردن دیگری با خود با رضایت او جزو این جرم محسوب نمی شود.
در صورتی که فردی با رضایت سوار ماشینی شود و راننده بدون رضایت طرف مقابل اقدام به تغییر مسیر کند
مصداق جرم آدم ربایی است.
همین طور رضایتی که ناشی از فریب باشد یا مواردی که فرد ربوده شده
به دلایلی مثل بی هوشی و خواب قادر نیست مخالفت خود را اعلام کند، در حکم عدم رضایت است
مانند اینکه کسی خود را راننده سرویس مدرسه جا بزند و کودکی با این تصور سوار اتومبیل شود و بدین ترتیب راننده کودک را برباید.
